Xin kính chào anh chị và các bạn,
Đào tạo hoặc giảng dạy trực tuyến (e-teaching) đã không còn là thuật ngữ xa lạ đối với mọi người và tôi cũng đã viết rất nhiều bài viết về những hiệu quả, tiện ích của phương pháp đào tạo này mang lại. Bên cạnh đó, với sự bùng nổ của công nghệ giảng dạy (Công nghệ giảng dạy là việc sử dụng các tiến bộ công nghệ giúp việc giảng dạy trở nên hiệu quả hơn, hấp dẫn hơn và với hệ thống www.Giangday.vn, tôi muốn hiện thực hóa ý tưởng đưa những tiến bộ đào tạo mới nhất vào hệ thống này) thì việc kết hợp giữa đào tạo trực tuyến với các công nghệ mới sẽ là khuynh hướng tất yếu sẽ bùng nổ tại Việt Nam.
Nhưng làm sao để bài giảng trực tuyến thật sự có chất lượng là điều không phải dễ, nhất là trong điều kiện các giảng viên hiện nay chưa được tiếp cận nhiều về công nghệ khi giảng dạy. Trong phạm vi bài viết này, tôi xin chia sẻ những kinh nghiệm của cá nhân trong quá trình chuẩn bị bài giảng trực tuyến để anh chị và các bạn có thêm thông tin nhằm chuẩn bị bài giảng trực tuyến một cách có hiệu quả và hấp dẫn.
1. Xác định rõ mục tiêu đào tạo
Ở giai đoạn này bạn trả lời các câu hỏi:
- Bạn muốn người học đạt được điều gì ở cuối khóa học
- Bạn sẽ đào tạo cho ai
- Bạn sẽ đào tạo với phương pháp gì.
Việc xác định mục tiêu đào tạo là đặc biệt quan trọng. Trong ngành giảng dạy thường dùng thuật ngữ L.O (Learning Outcome) và các L.O phải được thể hiện thật rõ trong đề cương giảng dạy (Syllabus).
Việc xác định đào tạo cho ai cũng không kém phần quan trọng. Khi hiểu được đối tượng bạn là ai, bạn sẽ chuẩn bị tốt các ví dụ minh họa thực tiễn với công việc/tình trạng của người học.
Phương đáo tạo hẳn nhiên là giảng dạy trực tuyến, nhưng bạn cũng cần xem xét có sử dụng mô hình “Tương tác kết hợp” hay không? Mô hình tương tác kết hợp là mô hình đào tạo kết hợp giữa giảng dạy truyền thống và giảng dạy trực tuyến, rất phù hợp tại Việt Nam mà tôi đã có nhiều bài viết trước đây.
2. Hãy tạo cấu trúc điều hướng thật sự rõ ràng
Giảng dạy trực tuyến rất khác với giảng dạy truyền thống. Người học sẽ thông qua hệ thống để tiếp cận kiến thức do đó kiến thức phải được sắp xếp một cách đặc biệt rõ ràng, logic, dễ điều hướng (navigation). Có như vậy, người học mới có thể dễ dàng tiếp cận và tiếp thu bài giảng.
3. Sử dụng nhiều công nghệ để bài giảng trực tuyến thú vị hơn
Người học trực tuyến sẽ rất dễ bị lôi kéo ra khỏi lớp học khi bài giảng thật sự không thú vị. Để có được nội dung bài giảng thú vị, các bạn cần kết hợp các kỹ thuật:
- Tương tác với giảng viên: Thông qua việc hỏi đáp hoặc gặp mặt qua hệ thống (Live teaching).
- Sử dụng các trò chơi để người học cảm thấy thú vị hơn.
- Một số chương trình hiện đại còn sử dụng các công cụ giả lập (simulator). Với các bộ giả lập, người học sẽ nhập vai và trở thành 1 phần của chương trình đào tạo.
- Sử dụng nhiều hình ảnh.
- Sử dụng nhiều video hoạt hình thú vị
4. Lưu ý thiết lập âm thanh
Việc thiết lập âm thanh bao gồm 2 nội dung: thiết lập âm thanh của các video bài giảng và thiết lập âm thanh cho hệ thống tiếp nhận.
- Đối với giảng viên, giảng viên cần điều chỉnh tốt âm lượng khi sử dụng nhiều bài giảng từ nhiều nguồn khác nhau. Hãy tránh bài thì âm thanh phát ra quá to, ngược lại một số bài thì quá nhỏ.
- Đối với người học, giảng viên cũng cần có những chỉ dẫn kỹ càng để người học thiết lập hệ thống thu. Ví dụ trên www.giangday.vn, các video có thể hiển thị trên các phương tiện như điện thoại, máy tính bảng, máy tính… và tự động nhận diện những phần mềm thu và phát hình ảnh để tối ưu hóa việc hiển thị. Những hệ thống khác nếu không có, giảng viên cần hướng dẫn cho học viên.
5. Nâng cao khả năng hiểu thông qua các kịch bản (scenario) được giới thiệu trước khi phát.
Các kịch bản sẽ giúp người học hiểu hơn về bài giảng nhất là những bài giảng video bạn thực hiện. Trước mỗi bài giảng video, hãy mô tả scenario trước để học viên nắm.
6. Luôn có cơ chế “Khen thưởng” (Reward) đối với người học.
Đối với người học trực tuyến, việc thích thú trong khi học là điều sống còn. Các chương trình giảng dạy cần có kế hoạch để khích lệ người học thông qua hệ thống khen thưởng. Ví dụ hệ thống có thể gửi mail chúc mừng vì đã hoàn thành 1 chương hoặc có những bài kiểm tra đơn giản mà khi hoàn thành có thể bước tiếp vào phần mới…
Với 6 lưu ý trên của tôi, hy vọng các anh chị sẽ có chút thông tin để thiết kế một chương trình giảng dạy trực tuyến hiệu quả hơn. Chúc anh chị thành công và có cuối tuần vui vẻ.
TS. Dũng Nguyễn.
Bài viết: Những chiêu giúp chuẩn bị bài giảng trực tuyến một cách hiệu quả (https://www.sep.vn/nhung-chieu-giup-chuan-bi-bai-giang-truc-tuyen-mot-cach-hieu.html) được biên tập bởi công sức của BTV Sếp (https://www.sep.vn). Vui lòng liên kết tới web của chúng tôi khi tái sử dụng thông tin. Chân thành cảm ơn.